Program badań prenatalnych jest skierowany do wszystkich kobiet w ciąży, niezależnie od wieku. Możesz do niego przystąpić w momencie odpowiednim dla danego etapu programu.
Przeczytaj więcej o programie badań prenatalnych.
Badania prenatalne
Badania prenatalne diagnozują dziecko w życiu płodowym. Pozwalają w czasie ciąży wykryć poważne wady płodu. Niektóre z nich można zacząć leczyć jeszcze w czasie ciąży albo podjąć terapię natychmiast po porodzie.
Badania prenatalne umożliwiają rozpoznanie m.in.:
- zespołu Downa
- zespołu Turnera
- zespołu Edwardsa
- zespołu Klinefeltera
- fenyloketonurii
- hemofilii
- mukowiscydozy
- wrodzonej łamliwości kości
- rdzeniowego zaniku mięśni
- dystrofii mięśniowej.
Rodzaje badań prenatalnych w programie
Badania prenatalne dzielą się na dwie grupy:
- nieinwazyjne
- są całkowicie bezpieczne zarówno dla zdrowia matki, jak i dziecka
- nie ingerują w środowisko płodu
- ich wykonanie nie prowadzi do powstania żadnych powikłań
- zalicza się do nich ultrasonografię (USG) oraz testy biochemiczne (z krwi)
- na nich opiera się przesiewowa diagnostyka prenatalna
- inwazyjne
- mają na celu zweryfikować nieprawidłowy lub niejednoznaczny wynik badania prenatalnego, uzyskany metodą nieinwazyjną
- podczas badań pobiera się płyn owodniowy lub fragmenty tkanek płodu do analizy
- zalicza się do nich amniopunkcję genetyczną, biopsję kosmówki, kordocentezę.
Jak możesz się zgłosić do programu badań
Wybierz poradnię ginekologiczno-położniczą, która realizuje program.
Znajdź najbliższą placówkę wybierz z listy hasło „Badania prenatalne”.
Potrzebujesz skierowanie od lekarza prowadzącego ciążę
Skierowanie na badania
Potrzebne będzie skierowanie od lekarza, aby przystąpić do programu. Rodzaj skierowania zależy od etapu programu, w którym bierzesz udział.
1. Badania nieinwazyjne w ramach programu NFZ może wykonać każda ciężarna kobieta.
- Wykonuje się u kobiet pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży.
- Skieruje Cię na nie lekarz ginekolog-położnik prowadzący ciążę.
- Zalicza się do nich:
- poradnictwo i badania biochemiczne
- poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych.
Potrzebujesz skierowania z informacją o zaawansowaniu ciąży (wiek ciąży w tygodniach). Wystawia je lekarz, który prowadzi Twoją ciążę.
2. W przypadku wskazań medycznych wykonywana jest pogłębiona diagnostyka.
- Zalicza się do niej:
- poradnictwo i badania genetyczne
- pobranie materiału płodowego do badań genetycznych (amniopunkcja lub biopsja trofoblastu, lub kordocenteza).
Wymagane jest skierowanie wystawione przez lekarza prowadzącego ciążę lub z etapu „Poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych”. Skierowanie powinno zawierać informacje o wskazaniach do objęcia tą częścią programu oraz opis nieprawidłowości i szczegółowe wyniki badań.
Badania genetyczne
Aby się zakwalifikować do badań genetycznych, musisz spełniać co najmniej jedno z poniższych kryteriów:
- wystąpienie w poprzedniej ciąży aberracji chromosomowej płodu lub dziecka
- stwierdzenie wystąpienia strukturalnych aberracji chromosomowych u Ciebie lub u ojca dziecka
- stwierdzenie znacznie większego ryzyka urodzenia dziecka dotkniętego chorobą uwarunkowaną monogenowo lub wieloczynnikową
stwierdzenie w czasie ciąży nieprawidłowego wyniku badania USG lub badań biochemicznych wskazujących na zwiększone ryzyko aberracji chromosomowej lub wady płodu.
Podstawa prawna
Świadczenia opieki zdrowotnej związane z wczesnym wykrywaniem wad wrodzonych są finansowane zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych (Dz.U. 2018 poz. 188), a także z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 maja 2024 Dz.U.2024 poz 767) i załącznikiem nr 5 do Zarządzenia Nr 56/2024/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 7 czerwca 2024 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju programy zdrowotne – w zakresach: profilaktyczne programy zdrowotne (ze zm.).
