Strona główna » Programy profilaktyczne

Program Profilaktyki Udarów

Starzenie się społeczeństwa wpływa na zwiększenie liczby zachorowań na udar mózgu. Jak można zmniejszyć ryzyko jego wystąpienia?

Udar to bezpośrednio zagrażający życiu lub zdrowiu stan, w którym dochodzi najczęściej albo do przerwania dostarczania krwi do części mózgu, i wówczas mówimy o udarze niedokrwiennym, albo następuje krwotok w mózgu – udar krwotoczny. Niezależnie od rodzaju objawy są podobne, a wynikają z niszczenia komórek mózgowych wskutek niedotlenienia.

Objawy udaru:

twarz: zmiany po jednej stronie twarzy, np. opuszczenie kącika ust, oka, niemożność uśmiechnięcia się, zastygnięcie jednej połowy twarzy, skrzywienie jednej strony twarzy
kończyny: osoba dotknięta udarem nie będzie w stanie podnieść obu ramion do góry jednocześnie z powodu ich osłabienia, brak czucia w kończynach po jednej stronie ciała, osłabienie kończyn po jednej stronie ciała
ciało: drętwienie jednej połowy ciała; zaburzenia czucia po jednej stronie ciała
mowa: bełkotanie, niemożność dokończenia zdania, mowa niewyraźna
chód i postawa: chwiejny chód – nawet jak u pijanego człowieka, zaburzenia równowagi
widzenie: zaburzenia widzenia, zwłaszcza ze strony jednego oka, podwójne widzenie
głowa: nagłe zawroty głowy z zaburzeniami utrzymania równowagi, z podwójnym widzeniem.

W razie wystąpienia choćby jednego z powyższych objawów należy natychmiast wezwać karetkę! Im szybciej zostanie udzielona profesjonalna pomoc, tym większe szanse chorego na przeżycie i zachowanie sprawności.

Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia udaru:

miażdżyca
nadciśnienie:
podwyższony cholesterol
migotanie przedsionków
cukrzyca
palenie tytoniu
nadużywanie alkoholu
mała aktywność fizyczna.

Zmniejszasz ryzyko udaru, jeśli:

leczysz zgodnie z zaleceniami lekarza nadciśnienie, cukrzycę, hipercholesterolemię i inne choroby układu krążenia i metaboliczne
nie palisz
nie nadużywasz alkoholu
stosujesz zdrową dietę
masz prawidłową masę ciała
masz dużo ruchu.

Dla tych, którzy są bardziej narażeni na udar, został opracowany Ogólnopolski Program Profilaktyki Chorób Naczyń Mózgowych.

Czy program jest dla Ciebie?

Tak, jeśli:

masz 40–65 lat
szczególnie jeśli
- palisz papierosy
- nadużywasz alkoholu
- masz otyłość brzuszną
stwierdzono u Ciebie:
- nadciśnienie tętnicze
- cukrzycę
- migotanie przedsionków
- bezobjawowe zwężenie tętnic szyjnych
- zaburzenia gospodarki lipidowej.

Kto i gdzie realizuje program?

Realizatorami programu są:

Gdzie się zgłosić?

Żeby wziąć udział w programie, wystarczy, że zgłosisz taki zamiar w przychodni (u lekarza POZ) biorącej udział w realizacji programu profilaktycznego. Pod poniższymi linkami znajdziesz informacje o programie, informacja o placówkach biorących w nim udział będzie tam na bieżąco aktualizowana.

Co Cię czeka w ramach programu?

Konsultacje medyczne i badania diagnostyczne wydaje lekarz. To lekarz na podstawie stanu zdrowia pacjenta kieruje go na badania w ramach odpowiedniego pakietu.

Pakiet podstawowy – konsultacja lekarza POZ:

ocena ryzyka na podstawie specjalnego kwestionariusza
wywiad
standardowe badanie ogólne, internistyczne.

Pakiet rozszerzony – badania laboratoryjne i konsultacja lekarza POZ:

wykonanie EKG spoczynkowego
pomiar glikemii (przygodnej za pomocą glukometru)
badanie lipidogramu (pełny lipidogram, który obejmuje stężenie cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL, cholesterolu HDL oraz trójglicerydów)
wizyta konsultacyjna (końcowa) w celu przekazania i omówienia wyników badań, informacje dotyczące czynników ryzyka oraz zalecanych metod modyfikacji postępowania oraz ewentualne skierowanie do dalszej, pogłębionej diagnostyki (w przypadku stwierdzenia niepokojących wyników ww. badań, a w szczególności zaburzeń rytmu serca w EKG spoczynkowym, stwierdzenia szmerów podczas osłuchowej oceny tętnic szyjnych).

Pakiet pogłębiony – kompleksowa diagnostyka pacjenta z objawami przemijającego krążenia mózgowego (TIA) realizowana przez AOS w trybie pilnym (48–72 godz.) (bez uwzględniania badań wykonanych już na wcześniejszym etapie programu):

Wizyta nr 1: badanie naurologiczne obejmujące ocenę:
- stanu świadomości, orientacji auto- i allopsychicznej
- obecności objawów oponowych, nerwów czaszkowych
- siły i napięcia mięśniowego w kończynach górnych i dolnych, odruchów ścięgnistych i okostnowych
- obecności objawów patologicznych, czucia głębokiego i powierzchownego, prób móżdżkowych, chodu.
Wizyta nr 2:
- badanie morfologii krwi (krwi obwodowej z rozmazem)
- badanie EKG metodą Holtera
- badanie ultrasonograficzne tętnic domózgowych
- badanie ECHO serca
- badanie neuroobrazujące – TK mózgu (bez „kontrastu”)
- wizyta konsultacyjna w celu przekazania i omówienia wyników ww. badań.

Pakiet pogłębiony – kompleksowa diagnostyka pacjenta z objawami przemijającego krążenia mózgowego (TIA) realizowana przez AOS w trybie pilnym (48–72 godz.) (z uwzględnieniem badań niewykonanych na wcześniejszym etapie programu):

Wizyta nr 1: badanie naurologiczne obejmujące ocenę:
- stanu świadomości, orientacji auto- i allopsychicznej
- obecności objawów oponowych, nerwów czaszkowych, siły i napięcia mięśniowego w kończynach górnych i dolnych, odruchów ścięgnistych i okostnowych
- obecności objawów patologicznych, czucia głębokiego i powierzchownego, prób móżdżkowych, chodu.
Wizyta nr 2:
- wykonanie EKG spoczynkowego
- pomiar glikemii
- badanie lipidogramu
- badanie morfologii krwi (krwi obwodowej z rozmazem)
- badanie EKG metodą Holtera
- badanie ultrasonograficzne tętnic domózgowych
- badanie ECHO serca
- badanie neuroobrazujące – TK mózgu (bez „kontrastu”)
- wizyta konsultacyjna w celu przekazania i omówienia wyników ww. badań.

Co przygotować?

Na wizytę przyjdź z dowodem osobistym.

Co zyskasz?

W ramach programu zyskasz konsultacje lekarskie i wyniki ww. badań. Jeżeli zostanie u Ciebie rozpoznana choroba, otrzymasz skierowanie na dalsze leczenie. Jeśli nie – Twój udział w programie zakończy się przekazaniem informacji oraz wskazówek o profilaktyce.

Szczegółowe informacje o programie

Głównym założeniem programu jest edukacja społeczeństwa na temat udarów oraz badania przesiewowe, które pozwalają zwiększyć szanse pacjentów na powrót do sprawności.

Przeczytaj więcej o programie profilaktyki udarów (PDF 1,22 MB)

Podstawa prawna

Ustawa z 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020 (Dz.U. 2018 poz. 1431)

Udostępnij

Opublikowano: 15.04.2019
Zmodyfikowano: 16.04.2019
Za informację odpowiada: Narodowy Fundusz Zdrowia
Redakcja: CSIOZ