Starsza pani rozmwia z doktorką o wynikach badań gęstości kości

Program profilaktyki osteoporozy

Nie daj się osteoporozie. Zadbaj o mocne i zdrowe kości już dziś

Co to jest osteoporoza?

Osteoporoza nazywana jest czasem „cichym złodziejem kości”. Polega na stopniowym zanikaniu tkanki kostnej, aż struktura kości staje się podobna do gąbki. Taka kość jest słaba i jeśli dojdzie do niewielkiego nawet urazu, ulega złamaniu. Bardzo wiele osób dopiero wtedy dowiaduje się, że choruje na osteoporozę.

Warto wiedzieć, że zanik tkanki kostnej nie boli i postępuje bezobjawowo, stopniowo osłabiając kości.

Jak wykryć osteoporozę?

Badaniem, które daje diagnozę, jest densytometria badająca gęstość kości za pomocą aparatu rentgenowskiego. To bezpieczne badanie, które nie wymaga żadnego przygotowania.

Kto jest w grupie ryzyka?

Ryzyko osteoporozy wzrasta z wiekiem i częściej dolegliwość ta dotyka kobiet niż mężczyzn. Istotne w jej rozwoju są również czynniki genetyczne. Ryzyko rozwoju choroby wzrasta zwłaszcza u kobiet po menopauzie. Nie oznacza to jednak, że osoby młode nie chorują na osteoporozę, zwłaszcza jeśli nie dostarczają organizmowi dostatecznych ilości wapnia w posiłkach i mają problemy hormonalne.

Czy można uniknąć osteoporozy?

Najskuteczniejsza profilaktyka osteoporozy zaczyna się już w życiu płodowym i trwa aż do osiągnięcia wieku dorosłego. Chodzi o to, by w okresie, kiedy budowana jest kość, dostarczyć organizmowi wystarczającą ilość budulca, m.in. białka, wapnia i witaminy D3.

Każdy rodzi się z potencjalną, indywidualną maksymalną (szczytową) gęstością kości, którą osiąga do okresu wczesnej dorosłości. Nieprawidłowa dieta i brak witaminy D3 powodują, że ta zaprogramowana gęstość kości będzie mniejsza. Warto wiedzieć, że tkanka kostna ulega przez całe życie ciągłym procesom demineralizacji i mineralizacji (upraszczając: dekonstrukcji i konstrukcji). O ile jednak w okresie wzrostu mineralizacja przeważa nad procesem odwrotnym, a w młodości procesy te wzajemnie się równoważą, to w trzeciej, czwartej dekadzie życia demineralizacja zaczyna stopniowo przeważać. Im lepszy zatem „stan wyjściowy” kości, tym są one mocniejsze na starość.

Oprócz diety mineralizację kości wspomaga też aktywność fizyczna.

Na co uważać?

Kiedy osteoporoza jest zaawansowana, dochodzi do złamań. W bardzo zaawansowanej postaci nawet kichnięcie może spowodować złamanie kręgu.

Szczególnie niebezpieczne są złamania kości szyjki udowej. Mało kto wie, że ten uraz bywa śmiertelny – pacjent zwykle jest już w starszym wieku, a zatem często cierpi z powodu chorób przewlekłych i w wyniku złamania zostaje unieruchomiony na długi czas. To zaostrza problemy z oddychaniem i wydolnością krążeniową oraz osłabia odporność. W ciągu roku po złamaniu szyjki kości udowej umiera 20 proc. kobiet i 37 proc. mężczyzn, którzy doświadczają takiego urazu.

Czy ten program jest dla Ciebie?

Program jest dla Ciebie, jeśli:

  • jesteś kobietą
  • masz 50–70 lat
  • nie leczysz się na osteoporozę ani nie została ona u Ciebie zdiagnozowana.

Kto i gdzie realizuje program?

Listy placówek są publikowane na stronach ośrodków odpowiedzialnych za program w poszczególnych województwach.

Województwo Ośrodek odpowiedzialny za program Do kiedy realizowany jest program

dolnośląskie

Śląskie Centrum Reumatologii, Rehabilitacji i Zapobiegania Niepełnosprawności Im. gen. Jerzego Ziętka w Ustroniu sp. z o.o.

30.09.2023

kujawsko-pomorskie

brak placówek realizujących program

 

lubelskie

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 4 w Lublinie

30.06.2023

lubuskie

brak placówek realizujących program

 

łódzkie

Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med Eleonory Reicher

30.06.2023

małopolskie

program zakończony

 

mazowieckie

Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med Eleonory Reicher

30.06.2023

opolskie

Śląskie Centrum Reumatologii, Rehabilitacji i Zapobiegania Niepełnosprawności Im. gen. Jerzego Ziętka w Ustroniu sp. z o.o.

30.09.2023

podkarpackie

program zakończony

 

podlaskie

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 4 w Lublinie

30.06.2023

pomorskie

brak placówek realizujących program

 

śląskie

Śląskie Centrum Reumatologii, Rehabilitacji i Zapobiegania Niepełnosprawności Im. gen. Jerzego Ziętka w Ustroniu sp. z o.o.

30.09.2023

świętokrzyskie

program zakończony

 

warmińsko-mazurskie

brak placówek realizujących program

 

wielkopolskie

brak placówek realizujących program

 

zachodniopomorskie

brak placówek realizujących program

 

Jak się zgłosić?

Jeśli podejrzewasz u siebie ryzyko wystąpienia osteoporozy, zgłoś się do współpracujących ośrodków na konsultację:

  • do pielęgniarki POZ
  • do lekarza POZ
  • do pielęgniarki w poradni specjalistycznej zajmującej się leczeniem osteoporozy
  • do koordynatora działającego w strukturach szpitala, biorącego udział w projekcie.

Co Cię czeka w ramach programu?

Badania:

  • badanie densytometryczne (ocena gęstości kości) – kości kręgosłupa lędźwiowego i jednej z szyjek kości udowej
  • badanie densytometryczne – kości kręgosłupa lędźwiowego
  • badanie densytometryczne – jednej z szyjek kości udowej
  • badanie obrazowe – RTG boczne kręgosłupa
  • badanie obrazowe – RTG kości przedramienia
  • badanie obrazowe – RTG kości ramienia
  • badanie obrazowe – RTG bliższego końca kości udowej.

Kiedy się zapisać?

W czasie trwania programu.

Co przygotować?

Na wizytę przynieś ze sobą dowód osobisty.

Co zyskasz?

  • Konsultacje medyczne i badania diagnostyczne (o konieczności ich wykonania zadecyduje lekarz). Czas i termin wykonania konsultacji oraz badań również zależy od decyzji lekarza i potrzeb pacjentki.
  • Zostaniesz też wyposażona w wiedzę, co można robić, by uniknąć rozwoju osteoporozy i jak chronić się przed złamaniami.

Szczegółowe informacje o programie

Głównym celem programu profilaktycznego jest wdrożenie w ośrodkach uczestniczących w programie skoordynowanego systemu wczesnej identyfikacji kobiet w wieku 50-70 lat zagrożonych złamaniami niskoenergetycznymi oraz chorych z już dokonanymi złamaniami i kierowania ich do właściwych ośrodków zajmujących się diagnostyką, prewencją i leczeniem osteoporozy.

Przeczytaj o programie (PDF 958 kB)

Program POWR.05.01.00-IP.05-00-007/18 pn. Program koordynacji profilaktyki złamań osteoporotycznych jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.