Przeczytaj w magazynie „Ze Zdrowiem” nr 11 o zdrowiu kobiety. Dowiedz się więcej na temat profilaktyki. Sprawdź, jakie choroby najczęściej dotykają kobiety i jak możesz im zapobiegać, kiedy powinnaś zrobić mammografię lub cytologię. Chodź na kontrolne badania, odwiedzaj regularnie ginekologa.
Jak możesz monitorować swój organizm i dbać o siebie każdego dnia? Pamiętaj o najważniejszych zasadach utrzymania zdrowia:
- właściwej diecie
- odpowiedniej dla Ciebie aktywności fizycznej
- regularnych badaniach profilaktycznych
- szczepieniach ochronnych
- odpowiedniej ilości snu
- unikaniu stresu
- ograniczeniu alkoholu i palenia (czynnego i biernego)
- ochronie skóry przed promieniowaniem słonecznym
- kontroli zębów przynajmniej raz na rok.
Badania dobre dla Ciebie
Możesz łatwo sprawdzić, jakie badania, programy profilaktyczne są zalecane dla Ciebie lub dla Twoich najbliższych. Wejdź na stronę Akademia NFZ, zajrzyj do kalendarza badań. Wczesne wykrycie zmian pomaga w skutecznym leczeniu. Jeśli jesteś w ciąży, znajdziesz również zalecenia dla siebie.
Zaznacz płeć, wybierz wiek i naciśnij przycisk „sprawdź”.
Z kalendarza dowiesz się:
- z jakich badań kontrolnych warto skorzystać
- jakie szczepionki są dla Ciebie zalecane
- do jakich specjalistów możesz pójść na kontrolne badania
- jakie programy profilaktyczne są właśnie dla Ciebie.
Jak dbać o siebie na co dzień
Pamiętaj o zdrowym stylu życia i regularnych kontrolach swojego stanu zdrowia:
- raz w roku
- idź do ginekologa nawet wtedy, gdy czujesz się dobrze – nie potrzebujesz skierowania
- konsultuj się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) – zleci Ci potrzebne badania profilaktyczne, np. krwi, moczu, zmierzy ciśnienie i skieruje do specjalistów, jeśli uzna to za konieczne
- odwiedź stomatologa – chore zęby są przyczyną wielu chorób
- rób cytologię – przynajmniej raz na 3 lata od 25. roku życia
- badaj raz w miesiącu swoje piersi między 5. a 10. dniem cyklu lub w przerwie między tabletkami antykoncepcyjnymi. Po menopauzie ustal jeden dzień w miesiącu. Jeśli zauważysz zmiany w piersi, ich wielkości, wyglądzie – idź do lekarza.
Sprawdź, jak prawidłowo wykonać samobadanie piersi.
Programy profilaktyczne tylko dla kobiet
Niektóre programy są skierowane wyłącznie do kobiet. Nawet groźne schorzenia w wielu przypadkach na wczesnym etapie dają duże szanse wyleczenia i zredukowania ryzyka powikłań.
Profilaktyka raka piersi - mammografia
Weź udział w programie profilaktycznym raka piersi, jeśli masz 45–74 lata i spełniasz jedno z kryteriów:
- nie miałaś wykonywanej mammografii w ciągu ostatnich dwóch lat (przy określaniu wieku należy wziąć pod uwagę rok urodzenia)
- zakończyłaś okres 5 lat od leczenia chirurgicznego raka piersi i pozostajesz w trakcie uzupełniającej hormonoterapii (HT) – zalecenie badania co 12 miesięcy
- zakończyłaś leczenie raka piersi i 5-letni proces monitorowania po zakończonym leczeniu – zalecenie badania co 12 miesięcy.
Gdzie możesz stacjonarnie zrobić mammografię: wejdź w „Programy profilaktyczne”, wybierz z listy „Profilaktyka raka piersi”
Profilaktyka raka szyjki macicy – cytologia
Ten program jest dla Ciebie, jeśli:
- masz od 25 do 64 lat
- nie miałaś cytologii w ciągu ostatnich trzech lat
- jesteś obciążona czynnikami ryzyka (zakażona wirusem HIV, HPV – typem wysokiego ryzyka, przyjmujesz leki immunosupresyjne) i nie miałaś cytologii w ciągu ostatnich 12 miesięcy.
Kobiety, które leczyły się z powodu nowotworu złośliwego szyjki macicy, po zakończeniu kontroli onkologicznej ponownie zostają objęte badaniem – jeśli tak zdecyduje lekarz.
Program badań prenatalnych
Możesz wziąć udział w programie niezależnie od Twojego wieku - przystąpisz w okresie ciąży odpowiednim dla danego etapu programu.
Badania prenatalne dzielą się na dwie grupy:
- nieinwazyjne
- są całkowicie bezpieczne zarówno dla zdrowia matki jak i dziecka
- nie ingerują w środowisko płodu
- ich wykonanie nie prowadzi do powstania żadnych powikłań
- zalicza się do nich ultrasonografię (USG) oraz testy biochemiczne (z krwi)
- to właśnie na nich opiera się przesiewowa diagnostyka prenatalna
- inwazyjne
- mają na celu zweryfikować nieprawidłowy lub niejednoznaczny wynik badania prenatalnego, uzyskany metodą nieinwazyjną
- podczas badań pobiera się płyn owodniowy lub fragmenty tkanek płodu do analizy
- zalicza się do nich amniopunkcję genetyczną, biopsję kosmówki czy kordocentezę.
Więcej o programie dowiesz się z artykułu „Program badań prenatalnych”.
Korzystaj z innych programów profilaktycznych
Zobacz, w jakich programach profilaktycznych możesz wziąć udział.
Proflaktyka chorób układu krążenia CHuK
Profilaktyka raka jelita grubego - kolonoskopia
Profilaktyka chorób odtytoniowych, w tym przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP)
Jeśli masz chorobę przewlekłą
Masz zdiagnozowaną chorobę przewlekłą, z którą się zmagasz? Możesz skorzystać z opieki koordynowanej. Polega ona na współpracy lekarza podstawowej opieki zdrowotnej z:
- lekarzami specjalistami
- pielęgniarką
- dietetykiem.
Lekarz w opiece koordynowanej zajmuje się profilaktyką, diagnozowaniem, leczeniem i edukacją pacjenta na temat wybranych chorób z dziedzin:
- kardiologii
- diabetologii
- endokrynologii
- pulmonologii
- nefrologii.
