Jeśli wybierasz się na dłużej niż 12 miesięcy do jednego z krajów UE i EFTA, potrzebujesz dokumentu S1 lub jego elektronicznego odpowiednika S072. Obywatele Polski mogą korzystać z publicznej opieki zdrowotnej w innym kraju członkowskim. Warunkiem jest prawo do świadczeń zdrowotnych finansowanych przez NFZ w Polsce, czyli aktualne ubezpieczenie.
Dokument S1/S072 to unijne zaświadczenie o prawie do świadczeń zdrowotnych. Każde państwo unijne samo określa procedurę rejestracji tego dokumentu.
Dokument daje Ci prawo do leczenia w pełnym zakresie w państwie zamieszkania. Możesz też korzystać z leczenia planowanego, które nie przysługuje na EKUZ (Europejska Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego).
Dla kogo dokument S1/S072
Dokument S1/S072 przysługuje osobom, które mają prawo do świadczeń zdrowotnych w ramach NFZ i:
- przeniosły się na stałe do innego niż Polska państwa członkowskiego UE lub EFTA
- zostały oddelegowane do pracy za granicą na co najmniej 12 miesięcy
- zostały wysłane na placówkę dyplomatyczną lub konsularną na co najmniej 12 miesięcy.
Dostaniesz dokument S1/S072, jeśli:
- masz prawo do świadczeń zdrowotnych w Polsce i nie stracisz tego prawa, gdy się przeprowadzisz za granicę
- oficjalnie zmienisz adres zamieszkania i nie spowoduje to zmiany właściwego ustawodawstwa. Po zmianie miejsca zamieszkania nie utracisz prawa do opieki medycznej również w Polsce.
- W trakcie każdego pobytu w kraju będziesz mógł skorzystać z leczenia, które będzie konieczne.
Stracisz prawo do świadczeń z NFZ na podstawie dokumentu S1/S072, gdy:
- podejmiesz pracę lub rozpoczniesz działalność gospodarczą w państwie zamieszkania
- pobierasz polską emeryturę albo rentę i uzyskasz prawo do emerytury albo renty w państwie zamieszkania
- stracisz prawo do świadczeń zdrowotnych w Polsce, bo np. zakończysz pracę lub zawiesisz działalność gospodarczą, otrzymasz bezpłatny urlop lub stracisz status rolnika
- zgłosisz swojemu płatnikowi, który w Polsce opłaca za Ciebie składki, np. pracodawcy lub ZUS, zmianę miejsca zamieszkania i wskażesz polski adres. Prawo to wygaśnie po 30 dniach od ustania tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia, np. od kiedy zostanie rozwiązana Twoja umowa o pracę.
Leczenie członków rodziny
Jeśli przeprowadzasz się wraz z członkami swojej rodziny, ubezpieczenie także im będzie przysługiwało. Jeśli jednak to drugi rodzic jest ubezpieczony w związku z pracą w kraju, do którego się przeprowadzasz wraz z dzieckiem, to on powinien zgłosić dziecko do ubezpieczenia.
Każde państwo UE i EFTA samo określa definicję członka rodziny.
W Twoim państwie zamieszkania ubezpieczenie zdrowotne może nie przysługiwać osobie, która w Polsce może być zgłoszona do ubezpieczenia jako członek rodziny (np. rodzicom czy dzieciom powyżej 18 lat, które dalej się uczą).
Decyzję o tym, kto będzie uprawniony do leczenia w państwie zamieszkania jako członek rodziny podejmuje instytucja rejestrująca dokument S1. Wraz z wygaśnięciem Twojego prawa do świadczeń zdrowotnych w NFZ, prawo to wygasa również dla członków Twojej rodziny, których zgłaszałeś do ubezpieczenia.
Informuj NFZ o wszelkich zmianach Twojej sytuacji ubezpieczeniowej i sytuacji Twoich bliskich, jeśli są zarejestrowani na Twój dokument S1.
Przeczytaj więcej o zasadach przyznawania dokumentów S1.
Dokument S1/S072 daje Ci prawo do leczenia w pełnym zakresie w państwie zamieszkania. Lekarz nie będzie oceniał, czy leczenie jest konieczne przed Twoim powrotem do Polski, czy też może się odbyć już po powrocie.
Możesz korzystać z leczenia planowanego, które nie przysługuje na EKUZ.
Więcej informacji na temat leczenia w krajach UE, EFTA, Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej znajdziesz w magazynie „Ze Zdrowiem” nr 16.
Jeśli zmieniasz miejsce zamieszkania i nie masz jeszcze dokumentu S1, to do czasu zakończenia formalności, możesz posługiwać się kartą EKUZ.
Przeczytaj o zasadach leczenia po zamieszkania w innym państwie UE i EFTA oraz o zasadach po Brexit w Wielkiej Brytanii.
