Profilaktyczna opieka zdrowotna jest sprawowana nad uczniami do ukończenia:
- 19 roku życia
- szkoły ponadpodstawowej – w przypadku uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.
Opieka specjalistów
Uczniowie mogą korzystać z opieki:
- pielęgniarki szkolnej (właściwie: pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania) lub higienistki szkolnej
- lekarza podstawowej opieki zdrowotnej
- lekarza dentysty.
Osoby te:
- dbają o zdrowie uczniów oraz zapobiegają chorobom i ich rozwojowi, w tym chorobom zakaźnym
- wykrywają problemy zdrowotne i czynniki ryzyka na wczesnym etapie
- edukują uczniów w zakresie zdrowia
- promują zdrowie, w tym aktywność fizyczną i sport oraz prawidłowe żywienie
- udzielają pierwszej pomocy.
Integrowanie działań
Pielęgniarka szkolna (albo higienistka) integruje działania wszystkich osób sprawujących opiekę zdrowotną nad uczniami. Robi to w ścisłej współpracy z:
- rodzicami lub opiekunami prawnymi uczniów albo pełnoletnimi uczniami
- higienistką stomatologiczną
- dyrektorem szkoły.
Przestrzeganie praw pacjenta
Osoby sprawujące opiekę zdrowotną nad uczniami mają obowiązek przestrzegania praw pacjenta. Muszą zwłaszcza:
- zachowywać w tajemnicy informacje uzyskane w związku ze sprawowaniem opieki, w tym dotyczące stanu zdrowia uczniów
- szanować intymność i godność uczniów w czasie udzielania im świadczeń zdrowotnych
- przechowywać informacje o udzielonych świadczeniach zdrowotnych w indywidualnej dokumentacji medycznej ucznia.
Pielęgniarka szkolna
Pielęgniarka szkolna albo higienistka szkolna sprawują profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami w:
- gabinecie profilaktyki zdrowotnej zlokalizowanym w szkole
- miejscu określonym w umowie – w przypadku braku takiego gabinetu.
Są dostępne od poniedziałku do piątku. Ich wymiar czasu pracy jest odpowiedni do typu szkoły oraz liczby i charakterystyki zdrowotnej uczniów.
Świadczenia udzielane przez pielęgniarki lub higienistki szkolne to:
- wykonywanie i interpretowanie testów przesiewowych
- kierowanie postępowaniem przesiewowym oraz sprawowanie opieki nad uczniami z dodatnimi wynikami testów
- czynne poradnictwo dla uczniów z problemami zdrowotnymi
- sprawowanie opieki nad uczniami z chorobami przewlekłymi i niepełnosprawnością, w tym realizacja świadczeń pielęgniarskich oraz koniecznych w szkole zabiegów i procedur leczniczych – na podstawie zlecenia lekarskiego i w porozumieniu z lekarzem ucznia
- udzielanie pomocy przedlekarskiej w przypadku nagłych zachorowań, urazów i zatruć
- doradzanie dyrektorowi szkoły w sprawie warunków bezpieczeństwa uczniów, organizacji posiłków i warunków sanitarnych w szkole
- edukacja w zakresie zdrowia jamy ustnej
- udział w planowaniu, realizacji i ocenie edukacji zdrowotnej.
Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej
Uczniowie mają prawo do badań bilansowych i testów przesiewowych wykonywanych przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Nie są obowiązkowe, ale zalecają je lekarze rodzinni, pediatrzy oraz Ministerstwo Zdrowia.
Bilans zdrowia są to bezpłatne profilaktyczne badania pozwalające sprawdzić, czy uczeń rozwija się prawidłowo oraz umożliwiające wcześniejsze wykrycie wad rozwojowych i ewentualnie występujących objawów różnych chorób.
Lekarz dentysta
Dyrektor szkoły zapewnia uczniom stałą, bezpłatną opiekę dentystyczną. Lekarz dentysta sprawuje opiekę stomatologiczną nad uczniami w miejscu określonym w umowie o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Miejscem tym jest gabinet dentystyczny zlokalizowany w szkole albo gabinet dentystyczny poza szkołą.
Uzupełniającym sposobem zapewnienia dzieciom opieki stomatologicznej są dentobusy. Docierają one zwłaszcza do mniejszych miejscowości, w których nie ma stacjonarnych gabinetów. Szkoły i przedszkola we własnym zakresie koordynują korzystanie z dentobusów na ich terenie.
