Na świecie co dziesięć minut ktoś umiera z powodu nowotworu krwi. Życie chorego ocalić może szpik osoby zdrowej.
Kiedy trzeba przeszczepić szpik
Szpik to narząd w organizmie, który wytwarza komórki krwiotwórcze. Kiedy się dzielą – a dzielą się bez przerwy i przez całe życie człowieka – powstają dojrzałe komórki krwi (krwinki czerwone, płytki krwi, krwinki białe). Jeśli z powodu jakiejś choroby szpik przestaje działać jak należy, osobie chorej może pomóc przeszczepienie komórek krwi zdrowego dawcy.
Choroby, które wymagają przeszczepienia szpiku, to między innymi:
- białaczka
- chłoniak
- choroby szpiku kostnego
- inne nowotwory krwi.
Pobranie szpiku jest całkowicie bezpieczne.
Kto może zostać dawcą
Jeśli dawcą nie może zostać ktoś z rodziny osoby chorej, szuka się wśród osób niespokrewnionych.
Dawcą szpiku może zostać każda zdrowa osoba, która ma od 18 do 60 lat.
Przeciwwskazania do tego, by stać się dawcą, to:
- zakażenie wirusem HIV (lub przynależność do grupy zwiększonego ryzyka zakażenia tym wirusem)
- obecność antygenu HBs, przeciwciał anty-HCV przy obecności HCV RNA
- gruźlica – w okresie minionych 2 lat
- cukrzyca – dyskwalifikuje już na etapie rekrutacji
- aktywna astma – czyli taka, która wymaga podawania leków sterydowych; jeśli od 5 lat nie zdarzył Ci się napad astmy i nie zażywasz doustnie leków sterydowych, możesz być dawcą
- choroby serca i zabiegi kardiologiczne: przebyty zawał serca, choroba wieńcowa, zabiegi naczyniowe na sercu (pomostowanie) i inne schorzenia, które sprawiają, że stale musisz przyjmować leki (jeśli masz zaburzenia rytmu, które nie wymagają leczenia, albo masz zdiagnozowane wypadanie płatka zastawki dwudzielnej – możesz być dawcą)
- epilepsja – chyba że od roku nie wystąpił u Ciebie atak padaczkowy i nie musisz zażywać leków na padaczkę
- nadciśnienie – chyba że masz je pod kontrolą, dzięki temu, że prawidłowo przyjmujesz leki
- stosowanie leków hormonalnych – decyzję o tym, czy możesz być dawcą, można podjąć po konsultacji z lekarzem poradni przeszczepowej
- ciąża – w czasie ciąży i w okresie laktacji tymczasowo nie możesz zostać dawcą
- łuszczyca – chyba że u Ciebie występuje w łagodnej postaci, którą wystarczy leczyć miejscowo
- tatuaż – w ciągu roku od wykonania
- pobyt w zakładzie karnym lub poprawczym – w ciągu 6 miesięcy od jego opuszczenia.
Gdzie się zgłosić
Możesz zgłosić się do ośrodka dawców szpiku. Są to:
- Białystok – Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Białymstoku
- ul. M. Skłodowskiej-Curie 23, 15-950 Białystok
- Gdańsk – Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku
- ul. Dęblinki 7, 80-955 Gdańsk
- Katowice – Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Katowicach
- ul. Raciborska 15, 40-074 Katowice
- Kielce – Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Kielcach
- ul. Jagiellońska 66, 25-734 Kielce
- Lublin – Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Lublinie
- ul. I Armii Wojska Polskiego 8, 20-078 Lublin
- Łódź – Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Centralny Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
- ul. Pomorska 251, 92-213 Łódź
- Poznań – Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Poznaniu
- ul. Marcelińska 44, 60-354 Poznań
- Warszawa – Instytut Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie
- ul. Indiry Gandhi 14, 02-776 Warszawa
- Wojskowy Instytut Medyczny Zakład Transfuzjologii i Klinicznej
- ul. Szaserów 128, 04-141 Warszawa
- Wrocław – Dolnośląskie Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii, Ośrodek Dawców Szpiku
- ul. Fieldorfa 6, 54-049 Wrocław.
Nie zgłaszaj się do więcej niż jednego ośrodka dawców szpiku.
Co gdy zostaniesz dawcą
Gdy spełnisz warunki i zostaniesz dawcą, czekają na Ciebie:
- zwrot kosztów związanych z procedurą (koszty wyżywienia, zakwaterowania, przejazdów na badania i zabieg)
- pełnopłatne dni wolne na czas badań i podczas zabiegu
- Legitymacja Honorowego Dawcy Przeszczepu
- szczególne uprawnienia – m.in. prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej w ramach NFZ
- darmowa komunikacja miejska (w niektórych polskich miastach)
- bezpłatne leki refundowane (zgodnie z przepisami, które to określają, czyli do wysokości ustawowego limitu refundowania)
- kontrola Twojego stanu zdrowia.
