Do nowotworów złośliwych skóry zaliczamy: czerniaka, raka podstawnokomórkowego i raka płaskonabłonkowego. Najbardziej agresywny spośród wszystkich nowotworów skóry jest czerniak. Ale wcześnie wykryty – pozwala na wyleczenie ponad 90 proc. chorych. Dlatego tak ważne jest regularne obserwowanie swojej skóry.
Podstawą wczesnego wykrycia zmiany nowotworowej jest:
- wiedza, jak rozpoznać czerniaka
- regularna i dokładna obserwacja skóry, którą można prowadzić samodzielnie.
Najgroźniejsza dla skóry pora roku
Najgroźniejsze dla skóry jest lato. Wtedy słońca jest więcej niż w pozostałych porach roku. Dzień jest dłuższy, a my spędzamy więcej czasu na powietrzu, zwykle z odkrytą dużą powierzchnią ciała. To powoduje, że właśnie latem jesteśmy najbardziej wystawieni na działanie słońca. A nadmierna ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe – zarówno naturalne (promieniowanie słoneczne), jak i sztuczne (w solariach) to jeden z głównych czynników rozwoju nowotworów skóry.
Ryzyko zachorowania na czerniaka jest większe u osób, które:
- mają dużo piegów i znamion, jasną karnację, rude lub blond włosy
- mają bliskiego członka rodziny, który chorował lub choruje na czerniaka
- przyjmują leki immunosupresyjne.
Najlepsza pora na samobadanie
Najlepsza pora na sprawdzenie stanu naszej skóry to wczesna jesień. Zaraz po tym, gdy w pełni ustąpi opalenizna.
Nie ograniczajmy jednak badania skóry do jesieni. Każda pora roku jest dobrym czasem na zbadanie się.
Zmiany na skórze, których szukamy
Zmiany mogą występować na całej powierzchni skóry, jednak najczęściej pojawiają się na odsłoniętych częściach ciała. Czerniak w 2/3 przypadków powstaje na skórze wcześniej niezmienionej. Zaobserwuj, czy widzisz na swojej skórze:
- nowe znamiona, narośle i pieprzyki
- zmiany w znamionach i pieprzykach, które już masz – zwróć uwagę na zmiany zabarwienia (szczególnie na ciemniejsze lub niejednolite) oraz wielkości i kształtu.
Szczególnie zwróć uwagę na cechy charakterystyczne czerniaka – zapamiętując ABCDE:
- A – asymetryczne, np. znamię „wylewające się” na jedną stronę
- B – o nieregularnych brzegach, nierównomierne, posiadające zgrubienia
- C – w kolorze czerwonym, czarnym, niejednolitym
- D – o dużym rozmiarze, wielkość zmiany: powyżej 5–6 mm
- E – ewoluujące, czyli postępujące zmiany zachodzące w znamieniu
