nogi człowieka o kulach, z ortezą

Endoprotezoplastyka stawu kolanowego

Endoprotezoplastyka jest najskuteczniejszą metodą leczenia pacjentów z zaawansowaną chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego. Jeśli masz wskazania do leczenia operacyjnego i podejmiesz decyzję  o leczeniu, operacja pomoże Ci wrócić do sprawności.

Endoprotezoplastyka stawu kolanowego to jedna z najczęściej wykonywanych operacji ortopedycznych na świecie. Pozwala na powrót do sprawności i eliminuje długotrwały ból. W wyniku operacji:

  • zniszczone powierzchnie stawu kolanowego zastępowane są implantami

  • przywraca się bezbolesną ruchomość stawu.

Decyzję o konieczności operacji podejmiesz razem ze specjalistą chirurgiem ortopedą. Dostaniesz do niego skierowanie od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Nie zwlekaj z wizytą u lekarza, jeśli cierpisz z powodu przewlekłego bólu lub ograniczenia ruchu w stawie kolanowym. Im wcześniej lekarz zdiagnozuje problem i podejmiesz leczenie, tym łatwiej unikniesz powikłań i komplikacji. Szybciej wrócisz do sprawności.

Całkowita wymiana stawu kolanowego wystarczy na 20-25 lat.

Staw kolanowy:

  • jest największym stawem w organizmie

  • utrzymuje ciężar ciała

  • stabilizuje postawę

  • przenosi bardzo duże obciążenia:

    • w trakcie codziennych aktywności

    • podczas uprawiania sportu.

Lekarz przeprowadzi z Tobą wywiad, zbada Cię, oceni Twoje badania obrazowe (RTG) i stopień choroby zwyrodnieniowej. W przypadku niewielkich zmian zwyrodnieniowych zwykle  podejmowana jest nieoperacyjna linia leczenia i dopiero jeśli lekarz uzna za konieczne – zakwalifikuje Cię do całkowitej alloplastyki stawu kolanowego.

Do nieoperacyjnej linii leczenia, która jest pierwszym stopniem kuracji, należą:

  • zmniejszenie wagi – jeśli jest to wskazane i możliwe w Twoim przypadku

  • rehabilitacja z fizjoterapeutą

  • ćwiczenia w domu

  • leki przeciwbólowe i przeciwzapalne

  • podanie kwasu hialuronowego lub osocza bogatopłytkowego do stawu – może pomóc w zmniejszeniu dolegliwości bólowych.

Dla kogo endoproteza stawu kolanowego

Jeśli zdecydujecie z lekarzem, że operacja jest niezbędna, przyniesie to Tobie wiele korzyści. Endoprotezoplastyka może być wskazana jako najlepsza droga leczenia, jeśli masz:

  • przewlekły ból kolana, który nie ustępuje pomimo:

  • fizjoterapii

  • leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych

  • zmiany stylu życia, zmniejszenia masy ciała

  • ograniczoną ruchomość spowodowaną:

    • chorobą zwyrodnieniową

    • reumatoidalnym zapaleniem stawów

    • urazami lub innymi schorzeniami stawu kolanowego.

Jak operacja zmieni Twoje życie

Po endoprotezoplastyce stawu kolanowego odczujesz:

  • zmniejszenie lub całkowite ustąpienie bólu

  • poprawę ruchomości stawu

  • poprawę jakości życia i samopoczucia – możesz wrócić do dawnych aktywności, sportów

  • lepszą mobilność i niezależność – będziesz się samodzielnie poruszać

  • poprawę postawy i chodu – pozytywnie wpływa na cały układ mięśniowo-szkieletowy

  • polepszenie samopoczucia fizycznego i psychicznego.

Operacja wprowadza inną jakość życia, co rozwija się w czasie. Już po:

  • kilku dniach – większość pacjentów porusza się samodzielnie

  • 2-3 miesiącach lub wcześniej odczujesz znaczne zmniejszenie dolegliwości lub całkowite ustąpienie bólu

  • 3-5 miesiącach powrócisz do aktywności. Jest to zależne od właściwej rehabilitacji pooperacyjnej i wzmacniania struktur mięśniowych operowanej nogi.

Czego unikniesz

Przewlekłe, nieodpowiednio leczone zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego mogą prowadzić do:

  • utrudnienia normalnego funkcjonowania

  • osłabienia i nieprawidłowej pracy mięśni zmian w biomechanice chodu – obciążenia i uszkodzenia innych stawów oraz kręgosłupa.

Jeśli decydujesz się na operację

Po podjęciu decyzji na wykonanie endoprotezoplastyki lekarz wystawi Ci skierowanie do szpitala. Możesz wybrać dowolny szpital z oddziałem ortopedycznym, w którym wykonywane są operacje endoprotezoplastyki stawu kolanowego.

Poszukaj placówki w wyszukiwarce NFZ: Informator o terminach leczenia. Wpisz nazwę świadczenia: endoprotezoplastyka stawu kolanowego.

W szpitalu

  • Przyjęcie na oddział – dzień przed operacją.

  • Badania laboratoryjne, EKG i RTG kończyn dolnych.

  • Konsultacja anestezjologiczna.

  • Ostateczna kwalifikacja ortopedyczna do operacji.

  • Endoprotezoplastyka stawu kolanowego w znieczuleniu – zwykle trwa ok. 2 godzin.

Jeśli podejrzewasz u siebie uczulenie na metale – koniecznie zgłoś to przed operacją lekarzowi prowadzącemu.

Endoprotezoplastykę stawu kolanowego dzieli się na:

  • rodzaje:

    • cementowana 

    • bezcementowa

  • typy:

    • częściowa – wymieniana jest uszkodzona powierzchnia przyśrodkowa, boczna lub przednia stawu kolanowego

    • całkowita – wymienia się wszystkie powierzchnie stawu.

Endoproteza stawu kolanowego składa się przeważnie z 3 elementów:

  • udowego – składa się ze stopu metali: kobaltu, chromu i tytanu

  • piszczelowego, wykonanego z podobnych materiałów jak część udowa

  • wkładki polietylenowej - z bardzo trwałego tworzywa sztucznego, które jest konieczne do oddzielenia elementów metalowych.

Elementy endoprotezy są biokompatybilne, co oznacza, że ich skład nie powinien powodować reakcji organizmu na implant.

Najczęściej w Polsce przeprowadzana jest całkowita endoprotezoplastyka w idiopatycznej chorobie zwyrodnieniowej stawu kolanowego.

Po operacji

Twoja rekonwalescencja będzie postępowała od pierwszego dnia po zabiegu.

  • 1 dzień po rozpoczniesz chodzenie i rehabilitację, a wskazówki i zalecenia otrzymasz od rehabilitanta na oddziale ortopedycznym.

  • Potrzebujesz 2 kul łokciowych.

  • Wyjdziesz samodzielnie do domu po 3-5 dniach, wspierając się na kulach.

Implanty w stawie kolanowym nie reagują w polu magnetycznym – możesz mieć rezonans magnetyczny po endoprotezoplastyce.

Możliwe powikłania

Większość operacji przebiega bez komplikacji. Jednak, podobnie jak w innych zabiegach, istnieje ryzyko powikłań. Po zabiegu może dojść do:

  • aseptycznego obluzowania implantów

  • infekcji okołoprotezowej

  • powikłań internistycznych, takich jak zatorowości płucnej, zatoru tłuszczowego, choroby zakrzepowo-zatorowej żył kończyn dolnych lub innych – poważne powikłania występują u mniej niż 2% pacjentów.

Ryzyko powikłań po endoprotezoplastyce zwiększają:

  • palenie papierosów

  • cukrzyca.

Aby zmniejszyć ryzyko i bezpiecznie przejść operację, trzeba:

  • prawdilowo przygotowac się do operacji

  • kontrolowac choroby przewlekle.

Zapytaj swojego lekarza, jakie konslutacje specjalistyczne są niezbędne do przyjęcia na oddział, w którym zaplanowano Twoją endoprotezoplastykę.

Aby uniknąć powikłań, pacjent zawsze:

  • przed operacją profilaktycznie dostaje antybiotyk

  • w okresie okołooperacyjmnym i pooperacyjnym przyjmuje leki rozrzedzające krew.

Na sali operacyjnej podejmuje się specjalne środki ostrożności, aby zmniejszyć ryzyko powikłań.  

 

Konsultacja: dr n. med. Jan Szneider – specjalista w dziedzinie Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu.